Tetik Parmak
Tetik parmak, elin makara sisteminin komponentlerinden biri olan A1 pulley içerisinde hareket eden fleksor tendonun farklı etiyolojik faktörlere bağlı olma üzere sıkışması sonucu hareket esnasında takılması, parmağı açmakta zorlanma ya da açamama ve ağrı ile seyreden bir hastalıktır.
Takılma sonrası tendonun sıkışıklıktan birden kurtulması, aniden parmağın açılması bir tetik gibi atmasından dolayı hastalığa tetik parmak adı verilmektedir.
Tetik parmak tüm parmaklarda görülmekle beraber en sık baş parmakta; bebeklik, çocuklul ve erişkin yaş gruplarında görülebilir
Bebeklik ve erken çocukluk döneminde oluşursa konjenital tetik parmak olarak adlandırılır ve kız erkek cinsiyeti aynı oranda etkiler. Çocukluk döneminde gelişen takip ve tedavi edilmeyen tetik parmak hastalığı parmaklarda fleksiyon kontraktürüne sebep olacaktır. Çocukluk döneminde, tetik parmak etiyolojisinde özellikle çoklu parmak tutulumunda mukopolisakkaridozlar, Hurler sendromu, viral enfeksiyonlar, anatomik varyasyonlar araştırılmalıdır. Tedavide erken dönemde atelleme, takip, germe egzersizleri yapılabilir. Ancak konservatif tedaviye cevap vermeyen hastalarda cerrahi tedavi eklem kontraktürü gelişmemesi için geciktirilmemelidir.
Erişkinlerde tetik parmak etiyolojisnde tekrarlayıcı mikro travmalar ve baskının yarattığı inflamasyon ve tendon kılıfı hasarı düşünülmektedir. Baskının büyük kısmı ise A1 pulley seviyesinde oluşmaktadır bu da neden en sık bu seviyede oluştuğunu açıklamaktadır.
Tetik parmak tanısında anamnez ve klinik muayene esastır.Palpasyonda A1 pulley seviyesinde ağrılı nodül tespit edilir. Takılma, tetiklenme izlenir. Ultrasound, tanıyı desteklemek adına yapılır ise pulleydeki kalınlaşma görülecektir.
Tedavi:
Tendon kılıfına seroid enjeksiyonu ilk basamak tedavilerdendir. Ancak, tendon harabiyeti, doku atrofisi, ciltte renk değişkliklerine sebep olamsı nedeni ile tekrarlayan enjeksiyonlardan kaçınılmalıdır. Semptomları uzun süredir olan hastalarda başarı şansı düşüktür.
Atelleme, hareketi engelleme amacı ile yapılrı ve 6-10 hafta kadar devam edilir. Semptomlarda gerileme sağlar. Ancak, yine aynı şekilde uzun süredir şikayeti olan hastalarda başarı şansı düşüktür.
Konservatif tedaviden yanıt alınamayan ve ya parmağın kilitli kaldığı durumlarda cerrahi tedavi planlanmalıdır ki cerrahi tetik parmağın tedavisinde altın standart olarak görülmektedir.
